Demografia i migracje, warstwy społeczne i mniejszości narodowe, Kościoły i wspólnoty wyznaniowe, organizacje społeczne, ochrona zdrowia i życie codzienne - wszystkie te obszary tworzyły fundament ówczesnej rzeczywistości. Funkcjonowanie mieszkańców regionu zależne było również od poziomu rozwoju rolnictwa, przemysłu, handlu i rzemiosła, które podlegały drastycznym i wielokrotnym przemianom, postępom i załamaniom, choć de facto pozostawały w stanie systemowego kryzysu. Obraz szkolnictwa, życia naukowego, środków masowego przekazu, kultury i sztuki dopełnia całościowe ujęcie realiów epoki.
Książka "Dzieje Lubelszczyzny 1944-1956. Tom 2. Aspekty społeczne, gospodarcze, oświatowe i kulturalne" - Tomasz Osiński, Mariusz Mazur (red.) - oprawa twarda - Wydawnictwo Instytut Pamięci Narodowej, IPN. Książka posiada 672 stron i została wydana w 2017 r.
